Koen Theys in het SMAK

Hoe functioneren de portretten van Hollywood-sterren? Op welke wijze zijn beelden uit de kunstgeschiedenis tot prototypes geworden? Waar eindigt het collectief geheugen en begint de Hineinterpretierung? Dit zijn enkele vragen die kunstenaar Koen Theys lijkt te stellen in de tentoonstelling 'Warburgballetten' in het Gentse SMAK. Hij was daar te gast op uitnodiging van de 'Vrienden van het SMAK' met drie recente videofilms. De titel 'Warburgballetten' in combinatie met de aandacht voor 'iconen' als referentiepunten van een periode, doet vermoeden dat Theys zich wil begeven op het terrein van de theoretische kunstgeschiedenis.

Aan de ene zijde demonstreert hij hoe beelden uit de kunstgeschiedenis tot het collectief geheugen zijn gaan behoren en onderschrijft hij de Warburgsiaanse methode voor kunstgeschiedenis die stijlkritiek, iconografie en iconologie als criteria hanteert. De wijze waarop hij een les kunstgeschiedenis illustreert is verbazend. De spanning van de hellenistische schijfwerper, de mystiek van de schepping van de mens in de Sixtijnse kapel, de adembenemende schoonheid van de liggende Maya, de bevreemding in de denker van Rodin: Koen Theys tovert via morphing uit twee maal vier sokkels de levend geworden mijlpalen uit de schilder- en beeldhouwkunst. Hij creëert een continuüm van metamorfoserende tableaux vivants. Door de repetitie en ontdubbeling in spiegelbeelden krijgen alle figuren een driedimensionaal realiteitsgehalte.

Met de portretten van Hollywood-sterren (die naadloos in elkaar overgaan) lijkt Koen Theys de tijdloosheid van iconen te willen bevragen. Kan een filmster 'beeld' zijn van zijn/haar tijd? Heeft de actuele populaire beeldcultuur een voldoende draagwijdte om eeuwigheidswaarde te verwerven? In hoeverre spelen sociologische omstandigheden in op die herkenbaarheid?

Niettegenstaande de theoretische onderbouw van de videofilms is deze tentoonstelling ook beeldend een bijzondere belevenis. De videoprojecties zijn erg beklijvend. In het bijzonder de portretten zijn zo nauwkeurig en genuanceerd verwerkt dat je bij de aanvang wel voelt dat er iets gebeurt, zonder dat je het in eerste instantie kan benoemen. Koen Theys dwingt je ook het beeldvlak te lezen, je oog te laten glijden over de verschillende onderdelen en daarbij je geheugen te dwingen in het tijdsconcept van de film. Hij manipuleert de emoties door digitaal de gelaatsuitdrukkingen te bewerken. Hoofden die te veel plaats innemen verdwijnen in de zwarte achtergrond. Er ontstaat een verwarring tussen wat oorspronkelijk beeld is, waar 'canoniek' aanvaardbare toevoegingen zijn en welke aspecten door de kunstenaar zijn opgelegd.

Dat Theys zijn Picasso kan tonen als een bewegend schilderij tussen de collectie van het museum bewijst dat het SMAK zijn voorgeschiedenis niet vergeten is, toen Jan Hoet's collectie tussen die van het Museum voor Schone Kunsten werd gepresenteerd.

Georges Goffin - KdG informatieblad
jun. 2003

back