Koen Theys: De Kleuterschool

Kom kinderen, zwijgen en tekenen! Er zit een kunstenaar in de klas!

Enkele jaren geleden werkte Koen Theys met uitgesneden figuurtjes die hij op een schuimrubberen drager kleefde en rechtstreeks op de muur aanbracht. Menigeen merkte toen op dat deze accrochage deed denken aan het knutselwerk van kinderen in de kleuterklas. Theys besloot dan ook een kijkje te gaan nemen in enkele klasjes en er foto's te maken van de kindertekeningen en de wijze waarop deze worden gepresenteerd. Hij meldde zich aan bij 150 Brusselse kleuterscholen en bezocht er 120, waar hij in totaal 2500 opnamen maakte. Hiervan werden 47 beelden weerhouden met het oog op de tentoonstellingen en het bijbehorende boek.

Wat wordt hier in beeld gebracht? Alvast niet de kinderen zelf noch hun leerkrachten. De schoolarchitectuur of de algemene inrichting van het klaslokaal komen evenmin aan bod. Koen Theys heeft vooral aandacht voor de werkjes van de kinderen en voor de wijze waarop ze de gemeenschappelijke leef- en werkruimte overwoekeren. Hij toont ons ook het speelgoed en de poppen in hun huisjes - miniatuurwerelden die getuigen van het kinderlijke verlangen. De kadrering vestigt vaak de aandacht op details die een onoplettende toeschouwer misschien zouden zijn ontgaan.
Deze details zijn soms grappig, maar vaker nog verontrustend. Het is wel langer bekend dat de lieve schatjes soms uiterst gewelddadige fantasme's blijken te koesteren, maar de hardheid van sommige beelden treft ons er niet minder om: de poppen liggen in vlootjes van bij de slager, of werden massaal opgehangen ...

Overigens wordt ons hier geen vrolijk beeld voorgehouden van het onderwijs. De droefheid van het groepsgebeuren is alomtegenwoordig, en met de zogenaamde ontwikkeling van de kinderlijke creativiteit is het niet beter gesteld. De 'creaties' van de kinderen zijn al te vaak slechts uniforme kopieën van een opgelegd model, dat geen ruimte laat voor de individuele verbeelding van het kind. Koen Theys werd getroffen door het vreemde samengaan van kunstzinnigheid enerzijds en de onderdrukking van elke individuele expressie anderzijds, en vat deze tegenstelling samen in de zin die een van de kleuterleidsters zich ter gelegenheid van Theys' bezoek liet ontvallen: 'Kom kinderen, zwijgen en tekenen! Er zit een kunstenaar in de klas!'

Paleis voor Schone Kunsten, Brussel – perstekst
18.02.2000

back